بلوک سیمانی چیست و چه انواعی دارد؟ – بلوک سبک سیمانی

در این مقاله به بررسی بلوک سیمانی و انواع آن و همچنین به بررسی بلوک سبک سیمانی خواهیم پرداخت.

بلوک سیمانی چیست؟

بلوک سیمانی به بلوک‌هایی که از ترکیب یک سنگدانه نظیر پوکه با سیمان و آب تشکیل می‌شود، می‌گویند.

بلوک‌های سیمانی عمدتا به ۲ شکل دسته بندی می‌شوند.

1. بر اساس مقاومت فشاری
2. بر اساس چگالی

لازم به ذکر است که بر حسب نوع استفاده از سیمان‌های متفاوت و مقاومت فشاری و چگالی مورد نیاز، از سنگدانه‌های مختلف در ساخت این بلوک‌ها استفاده می‌شود.

دسته اول: بلوک‌های سیمانی بر اساس مقاومت فشاری

این بلوک‌ها به ۶ دسته زیر تقسیم می‌شوند.

لازم به ذکر است مقاومت فشاری از حاصل تقسیم فشار وارده بر سطح خالص بلوک‌ها به دست می‌آید. سطح خالص بلوک به کل سطح نمای بالای بلوک با کسر فضای خالی وسط گفته می‌شود.

دسته دوم: بلوک‌های سیمانی بر اساس چگالی

بلوک‌های سیمانی بر اساس چگالی به ۵ دسته کلی زیر تقسیم می‌شوند.

توضیح مهم اینکه برای بلوک‌های با چگالی دسته نیمه سبک و معمولی، حداقل رده مقاومتی مورد تایید سازمان ملی استاندارد رده CS4 می‌باشد.

توضیح دوم اینکه اختلاف چگالی هر نمونه به صورت منفرد نباید بیشتر یا کمتر از  ۱۰ درصد از میانگین نمونه‌های همان دسته باشد.

انواع سنگدانه‌ها

1. سبکدانه یا سنگدانه سبک
2. سنگدانه معمولی

برای ساخت بلوک‌های سیمانی سبک، می‌توان از سنگدانه‌های سبک، نظیر انواع پوکه‌های معدنی و یا دانه‌های رس منبسط شده (لیکا) و یا ترکیبی از هرکدام استفاده کرد.

سبکدانه یا سنگدانه سبک

سبکدانه معدنی

سبکدانه‌ها یا به اختصار پوکه‌های معدنی نظیر پومیس، اسکوریا، توف‌ها و … عمدتا حاصل سرد شدن گدازه‌های آتشفشانی هستند. فرآیند سبک شدن به این صورت است:

گازهایی در حین سرد شدن بر روی بستر کوه‌های آتشفشانی از این گذازه‌ها عبور کرده و باعث سبک شدن و ایجاد تخلخل در این سبکدانه‌ها می‌شوند. بر اساس تعریف صفحه ۲ آیین نامه ۱۴۸۷۵-۱ سازمان ملی استاندارد، سبکدانه‌های با منشا معدنی نباید چگالی منفرد بیش از ۲۰۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب و فله‌ای بیش از ۱۲۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب داشته باشند.

در کشور ما عموما در استان آذربایجان شرقی (بخش بستان آباد) و کردستان (قروه) سبکدانه‌ها معدنی یافت می‌شود. همچنین تنها تولید کننده سبکدانه صنعتی به صورت انحصاری در خاور میانه شرکت لیکا می‌باشد.

عمدتا سنگدانه‌ها با سایزهای ۴-۰ و ۱۰-۴ برای تولید بلوک‌های سبک پوکه‌ای استفاده می‌شوند. در اصطلاح به این سایزها،  پودری و عدسی گفته می‌شود. سایزهای بالاتر، به ترتیب نخودی، فندقی و بادامی نامیده می‌شوند. حدقل ضخامت جداره مورد نیاز بر اساس سایزهای ۴-۰ و ۱۰-۴ بر اساس آیین نامه ۷۷۸۲ سازمان ملی استاندارد، ۱۵ میلیمتر است. (البته به شرط رعایت حدود مقاومت فشاری مورد نیاز برای هر رده)

سبکدانه صنعتی (لیکا)

سبکدانه صنعتی یا همان دانه‌های رس منبسط شده (light expanded clay aggregated) LECA از فرآوری رس و پختن رس در کوره‌های دوار و دانه بندی کردن آنها به دست می‌آید. در تعریف دقیق‌تر این سبکدانه‌ها با منبسط کردن حرارتی کانی‌های رسی تهیه می‌شوند.

بر اساس آیین نامه  EN ic97-3:1998چگالی انبوهی فله خشک برای فرآورده‌های مختلف رس منبسط شده در محدوده ۱۵۰-۸۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب می‌باشد. چگالی انبوهی فرد در هر گروه دارای اختلاف بین صفر تا ۱۰ کیلوگرم بر متر مکعب در آن دسته می‌باشد. تنها تولید کننده انحصاری این دانه‌ها در خاورمیانه در کشور عزیزمان و در شهرک صنعتی زاویه در استان مرکزی واقع شده است.

روش تولید انواع بلوک‌های سبک و سنگین (بلوک‌ سبک سیمانی و بلوک‌ سنگین سیمانی)

در تولید بلوک‌ سبک سیمانی، ابتدا و پس از حمل سبکدانه مود نظر از محل معدن یا تولید به محل کارخانه، برای تمیز کردن و زدودن دانه‌ها از خاک، ابتدا سبکدانه‌ها را شسته و در محل نزدیک میکسر دپو می‌کنیم.

ابتدا سنگدانه‌های درشت را به میکسر اضافه می‌کنیم و بعد از سنگدانه‌های سبک، پس از میکس شدن به مدت ۳ دقیقه، به سنگدانه‌ها سیمان را اضافه می‌کنیم تا به خوبی با سنگدانه‌ها میکس شود. سپس آب را در دو مرحله و به صورت مقطعی و آهسته به سنگدانه‌ها اضافه می‌کنیم تا به اصطلاح ملات ” دو نم” داشته باشیم.

دقت داشته باشید که ملات باید کمی بیش از نیمه خشک باشد. پس از تولید، ملات باید در فاصله زمانی کمتر از یک دقیقه به دستگاه تولید بلوک برده شود. این دستگاه‌ها فراخور اندازه، پرس و نحوه تولید به ۵ نوع کلی دستی، اتوماتیک، نیمه اتومات، نیمه اتومات تمام هیدرولیک و فول اتوماتیک تقسیم بندی می‌شوند.

دستگاه‌های نیمه اتومات و تمام اتوماتیک، دارای خروجی بهتر و مناسبتری نسبت به دستگاه‌های دستی هستند. لازم به توضیح است که حتما باید بستر محل تولید بلوک صاف و عاری از سنگریزه و خاک باشد. تولید بر روی خاک کوبیده و سنگدانه‌های کوبیده شده هم ممنوع است. تنها تولید بر روی سطح بتنی و پالت‌های اتومات مورد تایید است.

همچنین محل دپو سیمان باید در محفظه‌های خصوصی سیمان یا همان بونکر باشد تا از ورود رطوبت به سیمان جلوگیری شود. از دپو سیمان در محفظه‌های سر باز و یا دپو فله بر روی سطح زمین یا سطوحی که نم را به سیمان انتقال دهند، جدا خودداری شود.

• آب مورد استفاده برای تولید بلوک نیز باید کمتر و عاری از گل و لای و آلودگی باشد. (آب باید مشابه شرایط تولید بتن باشد)
• پس از تولید بلوک سبک حتما به فواصل متعدد و مکرر در فصول گرم بلوک‌ها آبیاری و یا در محفظه‌های فشار و یا بخار آب عمل آوری (اتوکلاو) شود.
• در فصول سرد از افزودن نمک یا محلول‌های غیر مجاز جهت جلوگیری از یخزدگی بلوک خودداری شود.