سقف یوبوت چیست؟
در این نوع سقف برای کاهش حجم بتن مصرفی ، در اجرای آن از احجام پلاستیک تو خالی استفاده می‌شود، به این صورت که این احجام در سقف چیده شده و پس از بتن ریزی، در بتن مدفون می‌شوند. این نوع دال را دال مجوف یا میان تهی می‌نامند. این سیستم، ترکیبی از تیرچه‌های عمود برهم که با فواصل مساوی در دو امتداد وجود دارند، دال فوقانی و دال تحتانی است. سقف یوبوت یا دال مجوف دوپوش از دو لایه بتن مسلح تشکیل می‌شود که بین این دو لایه قالب‌هایی توخالی به نام یوبوت جایگذاری می‌شوند. سازه‌‌هایی که با این نوع قالبها ساخته می‌شوند وزن سبکی دارند. سرکت خانه بلوک از جمله بهترین طراحان سقف یوبوت است که برای دریافت مشاوره و انجام کار می‌توانید با کارشناسان ارتباط بگیرید.
هدف استفاده از سقف یوبوت
هدف اصلی استفاده از این محصول این است که حفره‌‌های خالی را در دال داخل، ایجاد و بتن ناکارآمد را از میان آن حذف کند. این کار علاوه بر اینکه موجب سبک تر شدن دال می‌شود، پوشاندن دهانه‌های بزرگتر را نیز امکان پذیر می‌سازد. این قالبها در ساختمان نقشی به عنوان سازه ندارند و وظیفه آنها حذف بتن و ایجاد حفره درون بتن می‌باشد. به دلیل اینکه پس از تکمیل مراحل اجرا نمی‌توان این قالبها را از میان بتن خارج کرد، به آنها قالبهای ماندگار نیز می‌گویند.
انواع قالبهای یوبوت از نظر کاربردی
۳ نوع قالب یوبوت بر اساس کاربرد آنها وجود دارد. این قالبها از پلی پروپیلن بازیافتی توسط دستگاه تزریق پلاستیک درست می‌شوند.
قالب یوبوت یک تکه یا تک
ساختار این قالب به صورت یک تکه است و در چهار طرف آن پایه‌هایی تعبیه شده است که قالب را در حین بتن ریزی ثابت نگه می‌دارد. زیر این قالبها باز است و در صورت بتن ریزی نامناسب بتن به داخل قالب ورود می‌کند. از مزایای این قالب میتوان به سرعت بالای تولید آن اشاره کرد. همچنین به دلیل اینکه این قالبها می‌توانند در یکدیگر قرار بگیرند، فضای کمتری اشغال کرده در نتیجه هزینه حمل و نقل آنها کمتر می‌شود.
قالب یوبوت دو تکه یا دوبل
این نوع از قالبهای یوبوت به منظور رفع ایراد بزرگ قالبهای یک تکه، یعنی ورودی بتن به داخل آن، طراحی و ساخته شده‌اند. قالبهای دو تکه متشکل از دو قالب یک تکه هستند که روی هم قرار گرفته‌اند. این قالب کاملا بسته است و بتن به داخل آن نفوذ نمی‌کند. ابعاد قالب دوبل و تک، ۲۵ در ۲۵ سانتی متر است.
قالب یوبوت اصلاح شده
هنگام بتن ریزی در هنگام استفاده از قالبهای یوبوت تک و دوبل، باید از روان کننده استفاده کرد. همچنین اگر عملیات ویبره صورت نگیرد، بتن به صورت یکنواخت پخش نمی‌شود و همچنین به زیر قالبها نفوذ نمی‌کند که این امر موجب ایجاد حفره در زیر سقف می‌شود.
قالب یوبوت پلی استایرن
این قالبها به صورت تو پر ساخته می‌شوند و این امر موجب عدم نفوذ بتن به داخل آن می‌شود. از جمله مزایای این قالب میتوان به نقش آن در کاهش وزن سازه اشاره کرد. در مقابل، معایبی برای این قالب عنوان شده است. یکی از معایب آن تولید گازی سمی به نام استایرن مونور است. از دیگر معایب این قالب، خطر انفجار در اثر گرمای آتش است. برای جلوگیری از انفجار، دریچه‌ای جهت کاهش فشار داخل حفره‌ها و خروج گاز از آنها تعبیه شده است که این امر موجب انتشار گاز سمی استایرن مونور می‌شود.
نحوه نصب و اجرای سقف یوبوت
اجرای سقف یوبوت شامل ۶ مرحله اصلی می‌باشد.
- قالب بندی تخت زیرین دال
- آرماتوربندی شبکه پایین دال
- قالب گذاری با توجه به نقشه‌‌های اجرایی
- آرماتوربندی بالای دال بتن ریزی لایه اول
- تکمیل بتن ریزی
- باز کردن قالبها
مزایا و معایب سقف یوبوت
مزایای سقف یوبوت
- به دلیل استفاده از قالبهای تو خالی یوبوت در این نوع سقف میزان مواد اولیه مصرفی از جمله بتن و فولاد کاهش یافته و به تبع هزینه هم کاهش مییابد.
- در نتیجه کاهش مصرف بتن، وزن سقف کمتر می‌شود که موجب نصب راحتتر و همچنین نیاز کمتر به ستون در ساخت سازه و انعطاف پذیری آن می‌شود. این امر باعث مقاومت بیشتر در برابر زلزله نیز می‌شود.
- این نوع سقف به عنوان عایق صوتی و لرزشی عملکرد خوبی دارد.
- از جمله مزایای مهم کاربرد این نوع سقف در ساختمانها سرعت بالای اجرای آن است.
معایب سقف یوبوت
- در قسمت بالا گفته شد از جمله مزایای استفاده از این نوع سقف، هزینه پایین آن است، درصورتی که باید گفته شود هزینه تولید قالبهای آن زیاد است. استفاده از این نوع سقف در متراژ پایین به صرفه نیست اما برای ساخت سقف‌‌های بزرگ، استفاده از سقف یوبوت باعث کاهش میزان میلگرد و بتن مصرفی و در نهایت کاهش هزینه تمام شده می‌شود.
- قالبهای یوبوت استحکام بالایی ندارند و به راحتی شکسته می‌شوند، به این دلیل نگهداری از آنها دشوار است.
- در صورت ترک برداشتن قالبهای یوبوت، بتن به داخل آنها نفوذ کرده و در نتیجه سقف بسیار سنگین می‌شود.
قیمت سقف یوبوت
از جمله مهمترین عوامل موثر در قیمت تمام شده سقف یوبوت، قالب یوبوت است. همچنین قیمت قالب یوبوت تحت تاثیر عوامل زیر است.
- سایز یوبوت
- جنس مواد اولیه
- وزن یوبوت
طراحی سقف یوبوت
پیمانکاران هنگام طراح و ساخت سقف یوبوت باید در نظر داشته باشند که طراحی سقف یوبوت باید با مطابقت قوانین و ضوابط زیر انجام شود.
- آیین نامه طراحی ساختمانها در برابر زلزله (استاندارد ۲۸۰۰): از آنجایی که زلزله از حوادث طبیعی بسیار زیان آور است، آیین نامه طراحی ساختمانها در برابر زلزله تالیف شده است تا ساخت و ساز ایمن را ترویج و به سبب آن خسارات ناشی از این پدیده را کاهش دهد.
- مقررات ملی ساختمان (مبحث ۹): مقررات ملی ساختمان مجموعه‌ای از قوانین است که موجب امنیت بیشتر ساختمانها می‌شود.
- آیین نامه بتن آمریکا (استاندارد ACI 318-08): در این آیین نامه ویژگی‌های مصالح و نحوه محاسبات اجرایی سازه ذکر شده است.
- قوانین اتحادیه اروپا (استاندارد EN 1992-1-1): قوانین مربوط به ایمن سازی و دوام ساختمان را شرح می‌دهد.
طراحی اسکلت این سقف توسط نرم افزار ETABS و طراحی دال با نرم افزارهای SAFE یا Adapt صورت می‌گیرد.
مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، دستورالعملی را تحت عنوان “الزامات فنی سیستم سقف بتن مسلح مجوف با تیرچه دوطرفه با استفاده از قالبهای ماندگار” منتشر نمود که در زیر به شرح برخی از این ضوابط پرداخته‌ایم.
- در ساخت این سقف از قالبهای ماندگار یوبوت استفاده می‌شود که جنس آنها از پلی پروپیلن است و در سقف بین دال فوقانی و تحتانی قرار میگیرند. در نهایت مقطع دال به شکل l در می‌آید.
- قالبهای مکعبی یوبوت باید به صورت باشند که راه نفوذ بتن به داخل آنها وجود نداشته باشد.
- بتن ریزی مقطع سقف باید به صورت پیوسته انجام شود.
- مشخصات فنی یوبوت، باید منطبق با استاندارد BBA انگلستان باشد.
- در استاندارد ۲۸۰۰ استفاده از این سقف در ساختمان‌های با اسکلت بتن مسلح، مجاز ذکر شده است. در طراحی، ساخت و اجرای اسکلت این ساختمانها، باید ضوابط مبحث نهم مقررات ملی ساختمان ایران و آیین نامه ACI 318-08 مطالعه و رعایت شود.
- بارگذاری ثقلی و لرزه‌ای به ترتیب باید بر اساس مبحث ششم مقررات ملی ساختمان ایران (بارهای وارد بر ساختمان) و استاندارد ۲۸۰۰ ایران اعمال شود.
- فاصله بین قالبهای یوبوت نباید کمتر از ۱۰ سانتی متر باشد.
- زیر قالبهای تو خالی باید کاملا پر شوند. ضخامت بتن در بالا و پایین قالبها نباید کمتر از ۵ سانتی متر باشد.
- پایه‌های اطمینان و شمع بندی مورد استفاده در اجرای این نوع سقف باید بتوانند خیز منفی کافی قبل از بتن ریزی را اعمال کنند.
- در هنگام اجرای سقف، قالبها باید به صورت عمود بر هم در دو امتداد مستقیم قرار گیرند و کارهای لازم باید جهت جلوگیری از حرکت قالبها در حین بتن ریزی انجام شود.
- نحوه اتصال این سقف به اسکلت سازه‌ای ساختمان باید به صورتی باشد که بارهای ثقلی و جانبی وارده به راحتی توسط سیستم سقف تحمل شده و به اسکلت سازه‌ای ساختمان منتقل شود.
- ابعاد بازشوهای سقف و تمهیدات لازم در اطراف بازشوها باید طبق مبحث نهم مقررات ملی ساختمان ایران و آیین نامه ACI 318-08 در نظر گرفته شوند.
- تجهیزات مورد استفاده باید از نظر دوام و پایایی در اقلیم‌های مختلف ایران بررسی شوند.
- هنگام طراحی و اجرای سقف، جزئیات دقیق مسیر و محل نصب اقلام تاسیسات مکانیکی و برقی در نظر گرفته شود.
- تمامی مصالح و اجزا در ساخت این سقف باید از نظر دوام، بهداشتی، و زیست محیطی بررسی شده و مطابق با مقررات ملی ساختمان و همچنین آیین نامه‌های معتبر بین المللی به کار گرفته شوند.
- مبحث سوم مقررات ملی ساختمان ایران (حفاظت ساختمانها در مقابل حریق) و الزامات نشریه شماره ۴۴۴ مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی مربوط به مقاومت اجزای ساختمان در مقابل حریق با در نظر گرفتن تعداد طبقات، ابعاد ساختمان، کاربری و وظیفه عملکردی اجزا ساختمانی رعایت شود.
- برای صدابندی هوابرد و کوبه‌ای سقف بین طبقات باید مبحث هجدهم مقررات ملی ساختمان (عایق بندی و تنظیم صدا) مطالعه و مطابق آن عمل شود.
مقایسه سقف یوبوت و کوبیاکس
سقف کوبیاکس چیست؟
سقف کوبیاکس سقفی سبک و نوعی از سقف‌‌های دال مجوف است که در آن، در میان بتن، گویهای پلاستیکی از جنس پلی اتیلن یا پلی پروپلین جایگذاری می‌شوند.
تفاوتهای بین سقف یوبوت و کوبیاکس
به صورت کلی کاربرد سقف یوبوت و کوبیاکس مشابه است و هر دو نوع سقف، دال مجوف هستند. با وجود شباهت بین این دو سقف، تفاوت‌هایی دارند و هر کدام با توجه به کاربردی که دارند مورد استفاده قرار میگیرند. در ادامه به مقایسه این دو سقف می‌پردازیم. در چند مورد میتوان به بررسی تفاوتهای این دو سقف پرداخت.
مقایسه بین ساخت سقف یوبوت با کوبیاکس
سقف‌‌های یوبوت و کوبیاکس در چگونگی ساخت و زمان ساخت، تفاوت دارند. ساخت سقف یوبوت تماما در محل پروژه انجام می‌شود. اما سقف کوبیاکس ابتدا با سفارش قبلی در کارخانه ساخته می‌شود و سپس به محل پروژه ارسال می‌شود و نیاز به حمل و نقل دارد. قالبهای مورد استفاده در سقف یوبوت مکعب شکل و گویهای مورد استفاده در سقف کوبیاکس کروی هستند.
مقایسه آرماتوربندی
کاربرد سقف یوبوت شبیه به تیرچه‌های متعامد است بر همین اساس هنگام آرماتور بندی باید بین هر دو قالب یوبوت یک میلگرد و روی آنها نیز یک الی دو میلگرد قرار بگیرد. در این نوع سقف، آرماتور بندی با دقت بسیار بالا انجام می‌گیرد و همچنین فاصله میلگردهای میانی از قبل مشخص می‌شود. در سقف کوبیاکس آرماتور بندی در دولایه بالا و پایین انجام می‌شود. جایگذاری آرماتور بندی بدون در نظر گرفتن جای کیج‌‌ها انجام می‌شود و محدودیتی وجود ندارد. با توجه به فاصله‌‌ای که در نقشه تعیین شده است، آرماتور بندی انجام می‌شود.
مقایسه بتن ریزی
وجه اشتراک این دو سقف در بتن ریزی، بتن ریز اولیه به مقدار ۱۰ سانتی متر و انجام عملیات ویبره است. بعد از ویبره، بتن ریزی ثانویه صورت می‌گیرد. در سقف یوبوت، برای بتن ریزی باید از روان کننده استفاده شود همچنین برای پخش شدن کامل بتن، باید در تمام جهت قالبها بتن ریزی صورت گیرد، اما در سقف کوبیاکس به دلیل شکل کروی احجام، بتن ریزی راحت تر صورت می‌گیرد و نیازی به روان کننده نیست. همچنین در سقف کوبیاکس ویبره کمتری نسبت به یوبوت لازم است.
مقایسه قالب بندی
قالب بندی در این دو سقف مشابه است و مانند دال بتنی صورت می‌گیرد.
نتیجه گیری
در این مقاله سعی کرده‌ایم تا سقف یوبوت را مورد بررسی قرار دهیم، در صورت تمایل به کسب اطلاعات بیشتر و یا مشاوره با کارشناسان شرکت خانه بلوک، با ما تماس بگیرید.
دفتر تهران
۲۸۳ ۲۸۴ – ۰۲۱
دفتر کرج
۵۱۲۵ ۳۴۲۰ – ۰۲۶
مدیر فروش
۰۹۱۲۱۰۲۷۶۶۷